ประวัติความเป็นมา

ประวัติ
จากการบันทึกของนักประวัติศาสตร์ ชื่อ สถิต เลิศวิชัย ได้บันทึกไว้ว่าอำเภอท่ามะกานั้น เดิมชื่อ อำเภอลาดบัวขาว ตั้งขึ้นเป็นครั้งแรก เมื่อ พ.ศ.2445 โดยเอาพื้นที่เขตตำบลท่าผา ตำบลธรรมเสน และตำบลลาดบัวขาวรวมกันตั้งเป็น “อำเภอลาดบัวขาว” ในสมัยนั้นยังขึ้นอยู่กับจังหวัดราชบุรี (ขณะนี้ที่ตั้งของอำเภอลาดบัวขาวเดิม เป็นที่ตั้งของวัดลาดบัวขาว อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี อยู่ตรงข้ามวัดโกสินารายณ์ คนละฝั่งของแม่น้ำแม่กลองในปัจจุบัน) ต่อมาในปี พ.ศ. 2446 หรือรัตนโกสินทรศก 124 ทางราชการได้ย้ายที่ตั้งที่ว่าการอำเภอลาดบัวขาว มาตั้งใหม่ที่ตำบลพงตึก และได้เปลี่ยนชื่ออำเภอจากอำเภอลาดบัวขาวเป็น อำเภอพระแท่น ทั้งนี้เพราะในเขตอำเภอมีปูชนียสถานที่สำคัญในทางพระพุทธศาสนา คือ “พระแท่นดงรัง” ซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีโดยทั่วไปของชาวพุทธในปี พ.ศ. 2453 สมัยขุนศรีสรนาสน์นิคมหรือมหาจันทร์ ปุญสิริเป็นนายอ าเภอ ได้ย้ายที่ว่าการอำเภอพระแท่นจากตำบลพงตึก มาตั้งใหม่ที่หมู่บ้าน “ถ้ำมะกา” ทางด้านฝั่งขวาของแม่น้ำแม่กลอง โดยซื้อที่ดินของขุนอารักษ์อรุณกิจ จำนวน 10 ไร่ 20 ตารางวา เป็นเงิน 120 บาท และที่ดินของนายชื่น จำนวน 2 ไร่ 1 งาน 60 ตารางวา เป็นเงิน 120 บาท รวมเป็นเนื้อที่ของอำเภอ 12 ไร่ 1 งาน 80 ตารางวา ใช้เป็นที่สร้างที่ว่าการอำเภอพระแท่นหลังใหม่ เนื่องจากที่ท่าน้ำหน้าอำเภอมีต้นมะกาต้นใหญ่ต่อมาในปี พ.ศ. 2460 สมัยขุนรามบุรีรักษ์ (แอร่ม สุนทรศารทูล) เป็นนายอำเภอ จึงได้เปลี่ยนชื่ออำเภอใหม่จากอำเภอพระแท่นเป็น อำเภอท่ามะกา ซึ่งยังคงขึ้นอยู่ท้องที่จังหวัดราชบุรี จนกระทั่งปี พ.ศ.2480 จึงได้โอนมาขึ้นอยู่กับท้องที่จังหวัดกาญจนบุรีจนถึงปัจจุบัน

ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอท่ามะกา ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของจังหวัด อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 97 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังต่อไปนี้

ทิศเหนือ ติดกับ อำเภอพนมทวน และ อำเภอสองพี่น้อง (จังหวัดสุพรรณบุรี)
ทิศตะวันออก ติดกับ อำเภอกำแพงแสน (จังหวัดนครปฐม)และ อำเภอบ้านโป่ง (จังหวัดราชบุรี)
ทิศใต้ ติดกับ อำเภอบ้านโป่ง (จังหวัดราชบุรี)
ทิศตะวันตก ติดกับ อำเภอท่าม่วง (จังหวัดกาญจนบุรี
พื้นที่ : 340.8 ตารางกิโลเมตร

การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอท่ามะกาแบ่งเขตการปกครองออกตามพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ. 2457 เป็น 17 ตำบล 153 หมู่บ้าน ได้แก่
1. ตำบลพงตึก
2. ตำบลยางม่วง
3. ตำบลดอนชะเอม
4. ตำบลท่าไม้
5. ตำบลตะคร้ำเอน
6. ตำบลท่ามะกา
7. ตำบลท่าเรือ
8. ตำบลโคกตะบอง
9. ตำบลดอนขมิ้น
10. ตำบลอุโลกสี่หมื่น
11. ตำบลเขาสามสิบหาบ
12. ตำบลพระแท่น
13. ตำบลหวายเหนียว
14. ตำบลแสนตอ
15. ตำบลสนามแย้
16. ตำบลท่าเสา
17. ตำบลหนองลาน