ปี 2567 อำเภอเลาขวัญ คัดเลือกแปลงนายสมพงษ์ พ่วงพูล สมาชิกศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชนตำบลหนองโสน อำเภอเลาขวัญ ในการจัดทำแปลงเรียนรู้ ปลูกมันสำปะหลังพันธุ์เกษตรศาสตร์ 50 พื้นที่ 2 ไร่ โดยเปรียบเทียบการใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินและการใช้ปุ๋ยตามวิธีเกษตรกร วิธีดำเนินการดังนี้
1.ชุดดินหุบกะพง เนื้อดินเป็นดินร่วนปนทราย
2.เก็บตัวอย่างดินเพื่อวิเคราะห์ธาตุอาหารในดิน ผลการวิเคราะห์คือ ไนโตรเจนต่ำ ฟอสฟอรัสต่ำ โพแทสเซียมต่ำ
3.แปลงใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินจากผลการตรวจวิเคราะห์ดิน มีคำแนะนำการใช้ปุ๋ยเคมี คือ ใส่ครั้งเดียวหลังปลูก 1 – 3 เดือน โดยใส่สูตร
46-0-0 ปริมาณ 4 กก./ไร่ สูตร 16-20-0 ปริมาณ 40 กก./ไร่ สูตร 0-0-60 ปริมาณ 27 กก./ไร่ คิดเป็นเงิน 1,456 บาท/ไร่
4.แปลงตามวิธีของเกษตรกรใส่ปุ๋ยคอก(มูลไก่) ปริมาณ 1 ตัน/ไร่ คิดเป็นเงิน 1,500 บาท/ไร่
5.เก็บเกี่ยวมันสำปะหลังที่อายุ 12 เดือน
6.ผลการเปรียบเทียบ
| วิธีการทดลอง | ต้นทุนค่าปุ๋ยต่อไร่ | ผลผลิตต่อไร่ | ต้นทุนค่าปุ๋ยต่อกก. |
| แปลงใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน | 1,456 บาท | 5,000 | 0.29 |
| แปลงตามวิธีเกษตรกร | 1,500 บาท | 3,000 | 0.5 |
| ผลต่าง | – 44 | + 2,000 | – 0.21 |
สรุป 1.ต้นทุนการผลิตด้านการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินถูกกว่าตามวิธีเกษตรกร ไร่ละ 44 บาท
2.ผลผลิตการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินได้มากกว่าตามวิธีเกษตรกร 2,000 กก/ไร่
3.เมื่อเทียบต้นทุนการใช้ปุ๋ยกับผลผลิตต่อกิโลกรัมการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินถูกกว่าตามวิธีเกษตรกร 0.21 บาท
ดังนั้นผลจากแปลงเรียนรู้ ปี 2567 ส่งผลให้เกษตรกรแปลงข้างเคียงเริ่มปรับเปลี่ยนการใส่ปุ๋ยแปลงมันสำปะหลังของตนเอง เนื่องจากเห็นผลลัพท์ที่ชัดเจนด้านผลผลิตที่เพิ่มขึ้นแต่ต้นทุนลดลง
